YAZAR: Şeyma BULUT

Ölümünün yedinci yılında ekranlarda fark yaratan güçlü kalemi ve kişiliğiyle bir döneme damga vuran senarist olan Meral Okay’la ilgili bir dosya hazırlayalım istedik çünkü önemli olan farklı olmak değildir, fark yaratabilmektir. Meral Okay da hiç şüphesiz ki oyuncu olarak adım attığı sektörde yazdığı unutulmaz senaryolarıyla fark yaratanlardan biriydi. Yerli dizilerin bir anlamda çağ atlamasının başlangıcı sayabileceğimiz İkinci Bahar dizisindeki “Kasap Melahat” rolüyle dünyalarımıza giren Meral Okay, ardından yazdığı hikâyelerle hayatımıza dokundu. Birçok dizi ve filmin senaryo danışmanlığını da yapan ünlü kalem; Asmalı Konak, Muhteşem Yüzyıl ve Bir Bulut Olsam gibi hem farklı hem de unutulmayan projelerin de yaratıcısıydı.

Türk dizi sektörünün artık vazgeçilmezi olan “ağa” dizilerini, Doğu ve Güneydoğu’da geçen hikâyeleri yıllar önce Meral Okay kalemiyle bayıla bayıla izledik. Bu öykülerin hepsinde onun kadınları güçlüydü. Asmalı Konak’ın Bahar’ı ve Sümbül Hanım’ı, Bir Bulut Olsam’ın Narin’i maalesef bugün göremediğimiz ve özlemini çektiğimiz o güçlü kadınların temsilcileriydi. Meral Okay, kadınların oldukça pasif tanıtıldığı doğu kökenli töre dizilerinde, yarattığı karakterlerle çok önemli bir mesaj vermişti: Kadın her yerde güçlüdür.

Tüm hayatını mercek altına alacak olsak bugün hemen herkesin kendi yaşamından örnekler bulacağı hikâyesi sayesinde onu idol olarak kabul edebiliriz. Mücadeleci bir insandı o, vazgeçmeyi sevmezdi. Karakterine işlemişti savaşmayı. Erkek egemen bir dünyada bir kadın olarak başardıklarına bakarak bile bunu çok rahat görebiliriz. Bana kalırsa tam da bu noktada, gençlere rol model olabilecek doğru isimlerden biriydi. Ölümünün yedinci yılında nevi şahsına münhasır kişiliğiyle değindiğimiz Meral Okay’ın kısacık hayatında “Anlatacaklarım var!” mottosuyla yola çıkıp kaleme aldığı eserlerine bir göz atalım. Kendi adıma yarattığı bu farklı ve ayrıcalıklı dünyalar için kendisine minnettar kalacağım.

ASMALI KONAK

İstanbullu bürokrat bir ailenin kızı olan Bahar, New York’taki eğitimini tamamlarken Seymen ile tanışır. Birbirlerine ilk görüşte âşık olan çift, evlenmek üzere Seymen’in yaşadığı topraklara, Kapadokya’ya, giderler. İlk bakışta oldukça hayran olduğu bu topraklarda Bahar, hiç alışık olmadığı bir düzene ayak uydurmaya çalışırken kendi benliğini de kaybetmemek için savaşır. Bahar, aşkı ve değerleri arasında kalacağı ince çizgide var olma mücadelesi verecektir.

Meral Okay’ın kaleme aldığı bu ölümsüz eserde senaryoda kendisine Mahinur Ergun da eşlik ediyor. Yayınlandığı dönemde “pazartesi sendromunu bitiren dizi” olarak adlandırılan Asmalı Konak zor kırılacak bir de rekora imza atmıştır. Final bölümü 28.50 reyting, yüzde 81.0 izlenme oranıyla halen zirvedeki yerini korumaktadır.

Peki Asmalı Konak neden bu kadar çok izlendi? Bu konuda birçok eleştirmen ve köşe yazarı fikir üretti ancak bana göre en önemli etken, Meral Okay’ın insanın ruhuna işleyen kalemiydi. Bir yörenin hikâyesi o kadar içten bir dille anlatılmıştı ki izleyiciyi birden içine çekti. Dizide anlatılan aşk hikâyesinin, temellendiği Meral ve Yaman Okay aşkından kesitler taşıması Bahar ve Seymen’i en ilgi çekici kılan özellikti sanırım. Asmalı Konak‘ı yazdığı dönemde bir söyleşisinde aşkı “Aşk kendinden vazgeçme hâlidir, kendi benliğini ezmeden ‘biz’ olabilme hâlidir. İnsan egosu denetlenmesi en güç olan şeydir. Bunu ancak aşk becerebilir, sadece aşk ile üstünden atlayabilirsiniz.” diye tanımlamıştı Meral Okay. İzleyenler çok net hatırlayacaktır. Bahar’la Seymen tam da bu cümlede anlatılanı yaşadılar. Hikâyeyi yazanın kendisinden parçalarla bu aşkı anlatmasının da seyirciyi etkilediğini düşünüyorum. Ayrıca bütün karakterlerin öyküsünün de seyirciyi sıkmadan diziye yedirilerek sunulması da başarılı olmasının en büyük sebeplerindendi.

Asmalı Konak’ın başarısı televizyonla da sınırlı kalmadı. Dizinin çekimlerinin yapıldığı Kapadokya’yı bir cazibe merkezi haline getirdi. Dizi setleri ve mekânları ziyaretçi akınına uğrarken dizide kullanılan aksesuarlar satış rekorları kırdı. Ülkemizde hiçbir dizi için anıt yapılmamıştır, Asmalı Konak dışında. Bu anıt bugün hâlâ Kapadokya’da ziyaretçilerin uğrak yerlerinden biri.

Dizi final yaptıktan sonra hikâyenin tamamlandığı bir de sinema filmi çekildi. Asmalı Konak Hayat filmi televizyondaki başarısını beyaz perdeye de taşıdı. 17 Ekim 2003 tarihinde vizyona giren film, 1.791.396 izlenme oranına ve 10.254.941,10 TL hasılata ulaştı.

BİR BULUT OLSAM

“Ben Narin Bulut. Güzelyurtluyum. Beni okulumdan söküp amcamın oğlu Mustafa Bulut’a eş diye verdiler. Beni korumak için Hatun anam önlerine yattı, yalvardı. “O daha çocuk, bırakın büyüsün” dedi. Canıyla ödedi. Beli kırıldı, sesi kesildi. 482 gün oldu. Günü geceye eklerim, derdimi bulutlara söylerim. Bu rüzgâr yüklü konakta beni bir bulutlar dinler bilirim. Bilirim, cennet de cehennem de burada.” Sözleriyle girdi hayatımıza Narin Bulut.

Mardin’de yaşanan zor hayatları konu alan dizide, boyun eğmemeyi, aşkı, vazgeçmemeyi ve direnişi anlattı bizlere, Meral Okay. Kadının ezmek isteyenlere inat, küçücük bir kız çocuğunun düzene baş kaldırışıydı, özgürlük özlemiydi, Bir Bulut Olsam. Kısa yayın hayatına rağmen oldukça etkileyici bir öyküye sahip dizi, günümüzün töre konulu dizilerinin karşısında erkek egemen dünyasına gösterdiği tepkiyle oldukça farklı bir yere sahip.

Yayınlandığı dönemde maalesef hatalı yayın politikaları yüzünden beklenen etkiyi yaratamadı. Daha doğrusu Türkiye’de fazla bir etkiyi yakalayamadı. Buna karşın Arap ülkelerine satılan dizi oldukça etki uyandırdı ve başarılı oldu. Ülkemizde değil de Arabistan yarımadasında bu kadar rağbet görmesinin sebebinin de Meral Okay’ın kaleminin Orta Doğu’da mağdur olmuş, ezilmiş kadınlara ortak bir dil yaratması olduğunu düşünüyorum. Ayrıca Meral Okay’ın verdiği bir röportajından öğreniyoruz ki bir yörenin en karanlık ve acımasız yüzünü gösteren dizide anlatılan hikâyelerin çoğu gerçekti. Meral Okay yörenin kadınlarından dinlediği öykülerin de diziye katkı sağladığından bahsetmişti ve bunlar başka bir coğrafyada yaşayan kadınlara ulaşmıştı. Dizi belki reytinglerde istenileni veremedi ancak birçok kesimi etkilemeyi başarmıştı.

MUHTEŞEM YÜZYIL

Kanuni Sultan Süleyman’ın görkemli hayatının kapılarını açtı bizlere Muhteşem Yüzyıl. Entrikalar, ihanetler ve Türk tarihine adını altın harflerle yazdırmış büyük bir aşkın öyküsünün anlatıldığı dizi ülkemizin en çok izlenenleri arasında yerini aldı.

Muhteşem Yüzyıl bugün hâlâ yurtdışı satışları süren, başarılı bir yapım. Dört sezon devam eden dizi konusu kadar başarılı ve güçlü oyuncu kadrosuyla da dikkatleri çekmişti. Halit Ergenç. Nebahat Çehre, Nur Fettahoğlu, Mehmet Günsür gibi isimlerin yanında birçok ünlü ismin de yıldızının parlamasına sebep oldu. Özellikle Aras Bulut İynemli ve Tolga Sarıtaş gibi günümüzün başarılı oyuncularına ünün ve başrolün kapılarını açan yapım, halen günümüzün en başarılı dönem dizileri arasında sayılıyor.

Osmanlı’nın saray entrikalarını kurguyla harmanlayan dizi; kostümleri ve mekânlarıyla da oldukça dikkat çekmişti. Muhteşem Yüzyıl’ın başarısından sonra ardı ardına birçok Osmanlı tarihiyle ilgili dizi çekilmiş ve Muhteşem Yüzyıl bir furyayı başlatmıştır.

Dizinin bu kadar izlenmesinin sebebini de hem Osmanlı tarihinde herkesin hayranlık duyduğu padişahlardan birinin hayatını anlatması hem de hakkında çok konuşulan bir kadının, Hürrem Sultan’ın, zirveye çıkışını anlatması olarak görüyorum. Maalesef ki Muhteşem Yüzyıl Meral Okay’ın son projesi oldu. Dizinin başlamasından iki yıl sonra aramızdan ayrılan Meral Okay, dizinin diğer sezonlarını yazamadı. Ancak Muhteşem Yüzyıl’ın temelini o kadar sağlam atmıştı ki ölümünden sonra da dizi başarısından hiçbir şey kaybetmeden yoluna devam etti.

Muhteşem Yüzyıl akıllarda belki de ülkenin görüp, görebileceği en iyi senaristlerden birinin son hediyesi olarak kalacak.

Son olarak, çok iyi bir senarist, harika bir insan ve aşka adanmış bir hayattı Meral Okay. Yaşadı, yaşamakla kalmadı, tanık olduğu her hikâyeyi bizlere de yaşattı. Bir vazgeçmeme hâliydi onun hayatı. Oldukça hızlı yaşardı, eksiği kalmasın isterdi. Çok önemli eserler ve izler bırakarak ayrıldı aramızdan. Işıklar içinde uyu güzel insan, seni unutmayacağız!